Ameland in strijd met piping

Op Ameland wordt door aannemerscombinatie Herik-Jansma momenteel de laatste hand gelegd aan drie van de vier duikers.  Ondanks dat het vierjarige project Kijk op de Dijk zich in de eindfase bevindt, worden er nog belangrijke maatregelen getroffen in de strijd tegen het water. Van den Herik uit Sliedrecht plaatst bij de reeds afgeronde duiker in de Ballumerbocht (foto), een stalen damwandscherm in de dijk. Deze voorkomt dat water en hiermee gronddeeltjes onder de dijk door gaan stromen. Wanneer die stroom hard genoeg is, kunnen zandkorrels worden meegevoerd, waardoor kanaaltjes onder de dijk ontstaan die steeds groter worden. Deze langgerekte holtes (pijpen) zorgen dat de dijk uiteindelijk aan de binnenzijde kan afschuiven of in zijn geheel inzakt.

Faalmechanisme
Dit fenomeen, piping, is een sluipmoordenaar. Ongrijpbaar en onzichtbaar verzwakt het sterk ogende dijken. Uit onderzoek van 2013 door zes waterschappen blijkt dat ongeveer 540 km van de ruim 940 km onderzochte dijk waarschijnlijk niet voldoet aan de nieuwe rekenregels voor piping. Inmiddels is er door overheid, marktpartijen en kennisinstellingen getest met enerzijds innovatieve oplossingen. Aan de andere kant wordt het probleem bestudeerd en gemonitord om piping in de toekomst te voorkomen. Daarvoor zijn nieuwe technieken onderzocht waarmee én de doorlatendheid van zandlagen onder de dijk beter kan worden bepaald én de korreldiameter. Want hoe grover de zandkorrel, hoe minder snel die door het water in de dijk wordt meegevoerd.

Inmiddels zijn er nu twee veelbelovende innovatieve technieken ontwikkeld waarvan er een al in de praktijk wordt uitgeprobeerd, namelijk het in de dijk aanbrengen van kwelschermen van geotextiel die wel water, maar geen zandkorrels doorlaten.
Een tweede, mogelijk goedkopere techniek, die nu intensief door Deltares wordt beproefd, is de zogenaamde ‘grofzandbarrière’. Daarbij wordt in de bestaande dijk een diepe sleuf gegraven waarin, simpel gezegd, vervolgens zand met een grove korrel in wordt gestort dat wel water doorlaat, maar zelf op zijn plaats blijft.

Bronnen:
OTAR nr. 3 – 2017
Land en water, mei 2017
Piping Control