Sjoerd Jansma – de man die vol verhalen zit
Leerling monteur, kraanmachinist op de beroemde draadkranen, maar later ook in het asfalt. Sjoerd Jansma heeft het nodige gedaan en meegemaakt bij Jansma Drachten B.V. Vanaf zijn zestiende in 1970, tot en met 2017 heeft Sjoerd bij Jansma Drachten B.V. gewerkt. Dat zijn maar liefst 47 volle jaren. En hij heeft zich geen moment verveeld.
Vanuit de schoolbanken aan het werk
Sjoerd is opgegroeid in Eernewoude, als zestienjarige ging hij nog naar school. Iedere zondag kwam Gjalt Jansma, destijds directeur, met zijn huishoudster koffiedrinken bij Sjoerds ouders. Gjalt Jansma moest namelijk oom zeggen tegen de pake (opa) van Sjoerd. Op die zondag kwam Gjalt weer langs. Het onderwerp school kwam ter sprake en al snel bleek dat Sjoerd liever met zijn handen bezig was dan met zijn hoofd in de boeken. Gjalt Jansma stelde voor om maandagochtend naar de werkplaats aan De Omloop te komen. De daar aanwezige monteur, Yme van der Valk, kon snel inschatten of iemand geschikt was als leerling monteur of niet. Een uitgelezen kans voor Sjoerd.
Met de brommer naar het werk
En zo geschiedde. Sjoerd kwam naar de werkplaats en deed daar allerhande klusjes. Yme zag wel wat in Sjoerd en vanaf dat moment ging Sjoerd iedere dag op zijn brommer naar Drachten toe. In de werkplaats hielp Sjoerd met poetsen en sleutelen. Naast machines en kranen kwam het ook regelmatig voor dat de auto van Gjalt Jansma moest worden gepoetst. Gjalt ging namelijk zelf de projecten langs. Dit deed hij in zijn Opel en het kwam regelmatig voor dat hij ergens vast had gezeten. Aan Sjoerd de eervolle taak de auto weer te laten glimmen.
Promotie naar kraanmachinist
Nadat er een kraanmachinist was overleden en diens kraan stil stond mocht Sjoerd zijn taak overnemen. Sjoerd had geen ervaring met draadkranen, maar twee dagen sleufjes graven bij de zandput moest ruim voldoende zijn om daarna als volledig kraanmachinist mee te draaien. De twee dagen proefdraaien volbracht Sjoerd succesvol en vanaf dat moment mocht hij ook vrachtauto’s met zand laden. Vol trots zat hij op ‘zijn’ Dragline 15BE. Destijds had Jansma twee zandputten waar zand gezogen werd. Er stonden daar drie kranen op rij om de vrachtauto’s te laden. Dit zand ging onder andere naar het Moleneind en De Drait te Drachten. Deze straat en wijk zijn geheel met Jansma zand opgespoten. In die tijd gingen de kraanmachinisten ook op zaterdag naar de zandput. Het zand wat uit de put stroomde kwam via buizen in de sloot naast de zandput terecht, deze moesten op de zaterdag worden opgeschoond.
De laatste jaren: onderdeel van een vaste asfaltploeg
In de jaren 80 werd de asfaltploeg opgericht en Sjoerd werd de vaste afwerkmachinist. Eerder had Sjoerd al ervaring opgedaan op een Barber Greene SA40, een asfaltafwerkmachine. In combinatie met Snitjer reisden ze heel wat af, er zijn maar weinig wegen in Friesland die niet door Sjoerd zijn gedraaid. Later is nog ongeveer 10 jaar samengewerkt met het Achterhoekse bedrijf Verhoeve en Faber. Hierdoor zat Sjoerd vaak met zijn collega’s in de kost in die regio. Later zaten ze ook veel in de kost op de Waddeneilanden. Zo heeft Sjoerd ook gewerkt aan de dijkverhoging op Ameland vanaf 2015 tot en met 2018.
Asfalt blijft zwart, machines veranderen
Als Sjoerd wordt gevraagd naar veranderingen in het asfalt is het antwoord duidelijk. ‘Het asfalt is altijd zwart gebleven, maar de machines van toen en nu zijn een verschil van dag en nacht.’ Destijds moest je asfalt bijscheppen als er breder moest worden gedraaid, en dat ging dan soms wel om 1 tot 1,5 meter! Tegenwoordig druk je op een knop en wordt er breder geasfalteerd. De machines zijn geavanceerder en kunnen nu veel meer. Zo zaten vroeger de worm en de ladder aan elkaar vast. Als de ladder draaide dan viel het asfalt automatisch in de worm en bracht het naar buiten. Er was alleen een luik in de machine die af was te stellen zodat de juiste hoeveelheid asfalt naar buiten kwam. Wat blijft is het handwerk. Asfalt is bewerkelijk bij het aanbrengen en vooral bij muren of hoekjes komt er een ouderwetse stamper aan te pas om de juiste verdichting te krijgen. Dit ouderwetse stampen heeft Sjoerd een aantal schoenen gekost, asfalt is namelijk 160-170 graden Celsius als het net uit de machine komt. En ook vandaag de dag moeten de heren van de asfaltploeg nog handwerk uitvoeren om bij alle hoekjes en randen te komen. Sjoerd hoeft dit niet meer te doen. Die geniet van zijn welverdiende pensioen in Frieschepalen, samen met zijn vrouw.