Visvriendelijke pomp Vijfhuizen past in trend

In Nederland staat de vismigratie al tientallen jaren op de agenda. Dit is goed te zien bij de nieuwe Afsluitdijk. De overheid heeft hierbij gekozen voor een unieke pilot van 55 miljoen euro: een vismigratierivier van 4 km (ca. 1 km aan de Waddenkant en 3 km aan de zijde van het IJsselmeer) voorzien van een doorsteek. Waterschappen en Rijkswaterstaat investeren jaarlijks ook veel geld in het vispasseerbaar maken van stuwen en gemalen. Van de 5000 blokkades voor vismigratie in Nederland zijn er inmiddels 700 aangepast met een vispassage of visvriendelijke pompen.

Zo ook bij het project Vijfhuizen ‘Fan swiet nei sâlt’. Hier wordt een nieuw gemaal in de dijk bij Marrum gerealiseerd. Aannemer Jansma Drachten plaatst in opdracht van Wetterskip Fryslân begin juli 2018 de grootste visvriendelijke Hidrostal onderwaterpomp van Nederland. Wereldwijd zijn er maar enkele van gemaakt. De duurzame installatie is uitvoerig getest bij fabrikant Hidrostal in Zwitserland, alvorens het transport wordt geboekt. In december 2017 vond de eerste test plaats. Nadat een aantal verfijningen is toegepast vertrok onze delegatie 24 april j.l. wederom naar het Alpenland. Enthousiast kwamen ze drie dagen later terug van de excursie.

Medewerkers van Wetterskip Fryslân en de aannemer controleerden beide keren of de pomp aan de gestelde vereisten voldoet voordat het kolos van 3 meter hoog en een diameter van ruim 2 meter naar Nederland wordt getransporteerd. De pomp is visvriendelijk door de speciale waaier die met een zeer laag toerental en een kogeldoorlaat van minimaal 285 mm ook de grotere vissen ongeschonden laat passeren. Het unieke aan deze pomp is dat hij naast de minimale capaciteit (min. 30m3/min) ook op een zeer laag toerental moet kunnen werken om de lokstroom te verzorgen.

Via deze visvriendelijke pomp en via de vijzels van het gemaal kunnen vissen straks periodiek vanuit de Friese boezem naar de Waddenzee trekken. Andersom trekt de pomp met een zoete lokstroom vanuit het gemaal kleine vissen in de Waddenzee aan. Zij zwemmen tegen de buitendijkse afwateringsvaart op tot in de ‘viswachtruimte’. Via periodiek vrij verval worden de vissen vanuit de wachtruimte ingelaten op de Friese boezem. Het gaat dan met name om de glasaal die vanuit de Sargassosee op zoek gaat naar zoet water.

Het project is een samenwerking van de Provincie Fryslân, It Fryske Gea, de gemeente Ferwerderadiel en Wetterskip Fryslân. De organisaties willen met het project een impuls geven aan de waterveiligheid in onze provincie. Daarnaast moet het project de landbouw, vismigratie en natuurontwikkeling in Noord-Fryslân ondersteunen.

Opendag
Leer er meer over tijdens de Dag van de Bouw. Op zaterdag 2 juni 2018 werd het gemaal Vijfhuizen opengesteld voor publiek. Kijk hier voor het programma.

Bronnen:
Wetterskip Fryslân
www.hidrolstal.nl

Foto: DME Media